Zaandam: Vastgoed en gemeente verenigd in Stadshart
juni 2023Foto: Leden van kopgroep vastgoed Stadshart met Wethouders Onclin en Tuijn en de ondertekende intentieverklaring
Ambtenaren en bestuurders van de gemeente én eigenaren van commercieel vastgoed die samenwerken? Dat is lang niet overal vanzelfsprekend. Want, welke baat heeft een gemeente bij samenwerking met vastgoedeigenaren in hun stad? En waarom zou een vastgoedeigenaar tijd investeren in een relatie met een gemeente?
Toch is samen optrekken de crux in veel lokale vraagstukken. Bijvoorbeeld rond het beperken van leegstand in winkelgebieden: zowel eigenaren als gemeente zien de panden het liefst gevuld, en daarvoor is samenwerking hard nodig. Maar hoe pak – én jaag – je zoiets aan?
Aanjagen
Met die vraag klopte de gemeente Zaanstad eind 2021 bij Stad & Co aan. Catherine Bolhuis, partner bij Stad & Co en inmiddels kartrekker van de vastgoedeigenaren in het Zaanse Stadshart, vertelt: ‘Vastgoedeigenaren hebben letterlijk de sleutel tot transformatie in handen. Een gemeente kan richtlijnen stellen, maar zij bepalen wat er in hun panden gebeurt. Ze zijn dus belangrijke spelers in een gebied. Hun beslissingen kunnen een winkelstraat maken óf breken. Bovendien is de visie van eigenaren voor een gemeente heel relevant. Genoeg redenen om de samenwerking op te zoeken.
Gemeenten kunnen pandeigenaren soms lastig bereiken, zeker in gebieden met veel versnipperd eigendom en ontbrekende contactgegevens. Vaak bezitten eigenaren meerdere panden, en zien ze geen direct belang in een samenwerking. Ook spelen soms negatieve ervaringen uit het verleden mee. Dat houdt de bereidheid om mee te werken laag. Aanjagen is hier the way to go!’
Op zoek naar de gezamenlijke ambitie
‘Als aanjager zoek ik naar de gezamenlijke ambitie. Zaanstad wilde verschillende dingen ophalen bij vastgoedeigenaren: hun visie op economische kansen, hun behoefte aan samenwerking – onderling en met de gemeente – en hun ervaringen met leegstand. Maar hoe stonden eigenaren zelf hier tegenover?
We zijn gestart met contact leggen met de vastgoedeigenaren. Veel zoeken en bellen om eigenaren te traceren, en vervolgens gesprekken voeren. Arbeidsintensief, maar met resultaat: we troffen veel eigenaren die wilden delen wat er speelt, en wat voor hen belangrijk is. Door hen op deze manier aandacht te geven, bouw je aan de relatie.
De gesprekken waren de input voor onze eerste conclusies, of eigenlijk bevindingen. Die hebben we vervolgens ingebracht in een Denktank Vastgoed en tijdens Brede Vastgoedtafels. Onder onze sturing hebben betrokken vastgoedeigenaren en ambtenaren van de gemeente hierin een gezamenlijke ambitie uitgewerkt, en ideeën om die waar te maken. De resultaten zijn samengevat in een adviesrapport.’
Uit de startblokken
‘In het rapport staan zaken als steviger samenwerken, invullen van gebruiksfuncties van panden, aanvragen en afhandelen van vergunningen en parkeerbeleid. De gemeente is ondertussen gestart met de uitvoering. Er is nu Kopgroep Vastgoed actief waarin eigenaren samenwerken én een ondertekende intentieverklaring om ook de samenwerking met de gemeente in de toekomst verder te laten groeien.’
Gemeente: samenwerking steeds steviger
‘Het is bijzonder om te zien dat er een groep actieve ondernemers is opgestaan die zich samen met ons inzetten voor het gezamenlijke doel: de ontwikkeling van het Stadshart.’ Dat vertelt Aisha Fouad, adviseur vitale kernen bij de gemeente Zaanstad.
Fouad is tevreden met de groeiende samenwerking: ‘De vastgoedeigenaren zijn toegewijd, we hebben al een aantal stevige inhoudelijke gesprekken gevoerd. En de achterban groeit, bij elke bijeenkomst zie ik weer nieuwe gezichten. We zijn er nog niet, maar de basis wordt steeds steviger. De noodzaak voor het onderlinge gesprek wordt – ook bij ons intern – steeds meer onderkend.’
Ook vastgoed tevreden met samenwerking
Wouter Lofström van Vastrend is lid van de Kopgroep Vastgoed en is eigenaar van verschillende panden in de Zaanse stad. Hij is blij dat er nu een samenwerking met de gemeente is: ‘Van oudsher zijn de gemeente en het vastgoed echt twee kampen. Dat we nu in gesprek zijn is dus op zich al winst: het is goed dat we elkaar nu beter weten te vinden. Het ondertekenen van de intentieovereenkomst zie ik echt als een volgende stap in die samenwerking.’
Chantal Visch van Immoselekt was lid van de Denktank Vastgoed en beheert een vastgoedportefeuille in Zaandam. Ook zij is te spreken over de aanpak van de gemeente: ‘Er is best een aantal gemeenten dat een voorbeeld kan nemen aan de aanpak van Zaanstad. Dat een gemeente erkent dat er behoefte is aan verbetering – en hier ook actie op onderneemt, is een goede zet.’
Vastgoedvisie zorgt voor nieuwe inzichten en waardevolle informatie
In Zaandam lukt het de gemeente en vastgoedeigenaren om zich te verenigen. Beide partijen leren van elkaar. Zaken die eigenaren belangrijk vinden, dragen bij aan nieuwe inzichten van de gemeente. Een voorbeeld: een vergunning aanvragen. Visch: ‘Het is voor ons niet altijd duidelijk hoe de processen bij een gemeente lopen. Een vergunningaanvraag kan zonder veel toelichting worden afgewezen: wat kun je dan? Als je meer van elkaars processen en belangen weet en elkaar kent, kun je veel beter op elkaar inspelen.’
Samenwerken tussen gemeente en vastgoedeigenaren
Visch: Mijn tip voor collega-vastgoedeigenaren; hanteer geen verborgen agenda, leg eerlijk je begroting op tafel. Hiermee laat je goed zien wat de consequenties zijn van een gemeentelijk besluit.’ Lofstrom: ‘Betrek ook de gemeente al vroegtijdig in je plan. Eigenlijk nog voor het een plan is: betrek een gemeente bij je idee. Dan maakt het bepalen van de bandbreedte van het project een stuk makkelijker.’
Stad & Co
Stad & Co helpt met het aanjagen van de samenwerking binnen steden en kerngebieden. Benieuwd wat wij voor uw gebied kunnen betekenen? Neem dan contact op met Catherine Bolhuis.