Kwetsbare gebieden

Kwetsbare wijken komen in heel Nederland voor. De landelijke overheid lanceerde deze zomer het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid. Dit pakt de problemen in 20 zogeheten focuswijken (met samen 1,2 miljoen inwoners) integraal aan. Aandachtspunten zijn onder andere wonen, armoedebestrijding, onderwijs, toekomstperspectief, leefomgeving en veiligheid. De uitvoering gebeurt gezamenlijk door de betrokken ministeries, gemeenten, corporaties, bewoners, ondernemers en overige lokale partijen. Verbeteringen en investeringen in woningen, basisvoorzieningen en de buurteconomie maken er deel van uit. 

Osdorper Ban  

De Osdorper Ban is een winkelstraat in de Wildemanbuurt; een door de gemeente Amsterdam aangewezen ontwikkelbuurt in de ‘focuswijk’ Amsterdam Nieuw-West. De wijk kent stevige uitdagingen op gebied van veiligheid, ondermijning, openbare ruimte en jeugd- en jongerenproblematiek. Tegelijkertijd bloeit de Osdorper Ban en is het winkelcentrum een levendige ontmoetingsplek voor veel bewoners. Het aanbod van de 40 kleine en zelfstandige ondernemers trekt zelfs bezoekers van buiten de wijk. De gemeente onderkent zowel de kracht van het winkelgebied als de bedreigingen die er spelen. Vanuit de wens om haar netwerk in het gebied te versterken en meer grip op de situatie te krijgen, ontstond de gedachte aan een BIZ. Goed voor de ondernemers en eigenaren, die in BIZ-verband gebruik kunnen maken van elkaars kracht en kennis. Én voor de gemeente die daardoor structureel met hen kan samenwerken.

Overtuigd 

Maar waar te beginnen? De ondernemers hadden onderling aanvankelijk nauwelijks contact. Vastgoedeigenaren waren amper in beeld. Initiatieven die oppopten, meestal naar aanleiding van incidenten, droogden steeds weer op. Zowel ondernemers als eigenaren hadden geen verbinding met de gemeente. Daarenboven was ook hun vertrouwen in ‘de overheid’ erg laag. Onmogelijke klus dus? ‘Nee hoor’, zegt adviseur Peter van Gool. ‘Niets is minder waar. Want die BIZ is er gekomen. Omdat iedereen hem wil. Men is overtuigd van de waarde ervan.’

Zichtbaar zijn en vertrouwen winnen

‘Het allerbelangrijkste is zichtbaar zijn, en zorgvuldig zijn in je aanpak. Nóg meer dan op andere plekken, waar ondernemers minder voor hun kiezen krijgen, moet je investeren in het opbouwen en onderhouden van relaties. De Osdorper Ban kenmerkt zich door veel kleine zelfstandigen, door eigenaren die zelf in de zaak staan en door ieders grote betrokkenheid bij de buurt. Dat biedt een enorm potentieel. Als je dat kunt activeren, creëer je een enorme ondersteuning van alle buurtverbeteringsprojecten. Ik heb daardoor vol ingezet op vertrouwen winnen, door zelf betrouwbaar te zijn en me sterk te maken voor verbeteringen waar iedereen voordeel bij heeft.’

Kindertekeningen 

‘Denk bijvoorbeeld aan advisering rondom branchering en de herinvulling van leegstaande panden. Of aan ondersteuning van de gemeente bij het plaatsen van verlichting en camerabewaking. We hebben een placemaking-traject opgezet wat ertoe heeft geleid dat alle prullenbakken zijn bestickerd met tekeningen van kinderen uit de buurt. En ga zo maar door. Gevolg is dat het winkelgebied minder ‘interessant’ wordt voor ondermijnende krachten en minder aantrekkelijk wordt voor mensen met ‘andere’ intenties. Vasthoudend zijn is cruciaal. Incidenten, scepsis en negatieve berichtgeving zijn uitdagend als je alle neuzen dezelfde kant op wilt krijgen en er geloof in wilt houden. Niet iedereen haakt direct aan en niet alle interventies lukken meteen. De kunst is stap voor stap te werk te gaan, het netwerk langzaam uit te breiden en álle successen – groot en klein – te vieren.’

Universele thema’s 

‘Ook goed om te beseffen is dat íédere ondernemer in essentie dezelfde behoeften en frustraties heeft. Neem ‘schoon, heel en veilig’. Waar staat dat niet op één? Of de meerwaarde van feestverlichting in december en extra aankleding tijdens andere religieuze feesten zoals Ramadan. Ook, of misschien wel juist in kwetsbare wijken, is de meerwaarde hiervan heel groot voor ondernemers en eigenaren.’

Stad & Co’s aanpak in de Wildemanbuurt heeft geleid tot de oprichting van de BIZ Osdorper Ban Wildemanbuurt waarin ondernemers én eigenaren zijn verenigd. Maar liefst 97% van de stemgerechtigden was vóór. De leden investeren vanaf nu samen in een vitaal en aantrekkelijk winkelgebied en daarmee ook in de buurt.

Rotterdam: BIZ Winkelboulevard Zuid

In Rotterdam begeleidt Stad & Co de herstemming van de BIZ Winkelboulevard Zuid. De wijk (Feyenoord) heeft te maken met grote uitdagingen, zoals armoede, onveiligheid en ondermijning. De ongeveer 277, veelal kleine en zelfstandige, ondernemers in de BIZ werken al langer samen op basis van een ambitieuze actieagenda. Er is een grote focus op persoonlijk contact en de eerste resultaten zijn zichtbaar. Stad & Co was betrokken bij de de coördinatie van de draagvlakmeting. De uitslag van de stemming is inmiddels bekend: de verlenging van de BIZ Winkelboulevard Zuid is met positieve cijfers gehaald!

Van Utrecht naar Rotterdam 

Bestuurders en ondernemers uit de Kanaalstraat in Utrecht hebben ondertussen samen met Stad & Co een kijkje genomen in Rotterdam. Ze waren te gast op de Bijerlandselaan, onderdeel van de BIZ Winkelboulevard Zuid. De delegatie sprak hier – ter inspiratie – met de Rotterdamse alliantie Hand in Hand, een publiek-privaat samenwerkingsverband dat zowel de de buurt en het winkelgebied verbetert. 

Meer weten?

Meer weten over samenwerken in een kwetsbaar gebied? Of doorpraten over de Osdorper Ban of de Winkelboulevard Zuid? Neem dan contact op met Peter van Gool. Of lees hier meer over de BIZ.