Verdieping: De ontwikkelpotentie van centrumgebieden
juni 2022Een levendige mix van winkels, horeca en andere voorzieningen, inwoners van alle leeftijden - oud en jong - die elkaar ontmoeten en zich vermaken, aantrekkelijke openbare ruimte: toegankelijk, gastvrij, groen... Ondernemers, overheden, vastgoedeigenaren en bewoners in stads- en dorpscentra kunnen de 'heilige graal' zo ongeveer dromen! Waarom lukt het dan (nog) niet overal om dit te realiseren?
Hart van de gemeenschap
Een vitaal centrumgebied is letterlijk het ‘hart’ van de gemeenschap. Bewoners uit omliggende wijken of kernen komen er hun (dagelijkse) boodschappen doen, drinken er een kop koffie, praten er bij met elkaar en doen er ideeën op. Naast het traditionele aanbod van horeca en retail, groeit het aantal andere functies in het centrum, denk aan: wonen, werken, recreëren, studeren en maatschappelijke diensten. Veel van deze veranderingen komen deels als ‘vanzelf’ tot stand – een kwestie van vraag en aanbod. Maar niet altijd en overal even goed, of op het juiste moment. Publiek-private samenwerking (PPS) – vanuit een gemeenschappelijke visie gezamenlijke doelen realiseren – is dan cruciaal voor het toekomstig functioneren van het centrum.
Unieke kenmerken
Het belangrijkste onderwerp van de PPS-partners is dan de ontwikkelpotentie van het centrum. Vragen zijn: hoe definieert u die met alle gebruikers in/van het gebied, hoe vindt u ontwikkelpotentie, hoe stelt u het vast en hoe brengt u het tot gelding? De unieke kenmerken van een centrumgebied zijn vaak krachtige aanwijzingen. Niet alleen de punten die iedereen als eerste noemt, maar ook verborgen, impliciete of ‘vergeten’ pluspunten. Zaken die ondernemers, inwoners, eigenaren en de gemeente soms niet eens (meer) noemen, omdat ze zo ‘gewoon’ zijn. Juist deze punten – in combinatie met de meer bekende kenmerken – zijn potentiële ontwikkelfactoren.
Doorontwikkelen
Neem bijvoorbeeld het centrum van het historische stadje Montfoort en het pittoreske dorpshart van Linschoten. Beide kernen staan bekend om hun authentieke uitstraling én hun ligging in het groen. Of Baarn, een dorp met een aantrekkelijke openbare ruimte én een vorstelijke uitstraling. Of de dorpen in de gemeente Medemblik, vlakbij het IJsselmeer én verbonden met een sterk achterland. Stuk voor stuk plaatsen met een centrum met méér dan genoeg potentie om door te ontwikkelen tot een gevarieerd, vitaal en toekomstvast centrumgebied. Ze hebben elk hun eigen kenmerken die uitstekend kunnen worden gebruikt. Bijvoorbeeld voor een onderscheidende positionering, nieuw gebruik van de openbare ruimte of versterking als toeristische trekpleister door ze te verbinden aan arrangementen, routes of activiteiten.
De kernen Montfoort, Linschoten en Wervershoof zochten begin dit jaar ondersteuning bij de versterking van de vitaliteit van hun centrum. Het doel was in alle gevallen om samen met de ‘gebiedspartijen’ een gemeenschappelijk en gedragen plan van aanpak voor de toekomst te ontwikkelen. Alle drie de kernen schakelden hiervoor Stad & Co in.
Toekomstbeeld en uitvoeringsprogramma vitale kernen
Montfoort is een historische plattelandsgemeente in het Groene Hart, waar de inwoners elkaar kennen en graag ontmoeten. De ondernemers in Montfoort zijn verenigd in een gemeentebreed ondernemersfonds. Ze focussen zich op ‘de optimale balans tussen historie en vooruitgang’. De gemeente bestaat uit twee kernen: het stadje Montfoort en het dorp Linschoten. Hoewel ze beiden relatief weinig leegstand kennen, is de uitdaging om de centra niet alleen nu, maar ook op de lange termijn toekomstbestendig, levendig en vitaal te houden.
Stad & Co helpt Montfoort en Linschoten bij het opstellen van een breed en gedragen plan van aanpak. Daarnaast helpen we een toeristisch samenwerkingsplatform op te zetten. Hierin werken ondernemers, bewoners, vastgoedeigenaren, maatschappelijke instellingen, de gemeente Montfoort en recreatieve en toeristische organisaties in de regio integraal samen. Doel: samen kansen verzilveren en de gemeente Montfoort op de kaart zetten!
Centrummanagement Wervershoof
Ook het Noord-Hollandse dorp Wervershoof kent uitdagingen. Om het onderscheidende karakter van Wervershoof te bepalen, is in 2021 het dromenboek ‘Couleur locale Wervershoof’ gemaakt. Op basis van en geïnspireerd door dit document, is dit jaar een beknopte centrumagenda en een concreet actieplan opgesteld. Stad & Co vervult in Wervershoof de rol van centrummanager. We stimuleren het samenwerkingsproces en helpen focus aan te brengen in de acties en activiteiten. Hiervoor onderhouden we nauw contact met de ondernemers en de gemeente Medemblik én hebben we een relatie met de eigenaar van winkelcentrum De Molenhoek gelegd. Deze onderzoekt momenteel de mogelijkheden voor een upgrade van De Molenhoek. In de tussentijd voeren we samen met alle stakeholders de centrumagenda uit, waarin er aandacht is voor korte, middellange en langetermijnacties.
Meer weten?
Ook benieuwd naar de ontwikkelpotentie(s) van uw centrumgebied? Bezoek de samenwerkende stad of neem direct met ons contact op. Stuur een mail naar Farzad Ghaus.