Compleet plaatje

Janneke den Ouden, adviseur Stad & Co: ‘Op het moment dat een woning meer oplevert dan een winkel, is voor een vastgoedeigenaar de keuze vaak snel gemaakt. Transformeren van commercieel vastgoed naar woningen vraagt echter niet om snelle, maar om weloverwogen keuzes. De meeste transformaties kunnen niet 1-2-3 weer worden teruggedraaid. Bovendien gaat het vaak om aanzienlijke investeringen. Een gedragen gebiedsvisie is daarom behalve een goede, ook een cruciale basis voor transformatie. En, meer woningen is niet het enige waaraan behoefte is. Er is ook veel vraag naar ruimte voor maatschappelijke functies, zoals kinderdagverblijven en commerciële dienstverleners. Waarmee een interessant vraagstuk ontstaat, omdat maatschappelijke functies onderaan de streep minder ‘opleveren’  voor een vastgoedeigenaar of belegger, terwijl hun waarde voor de samenleving als geheel juist heel groot is. Betrokkenen zouden er goed aan doen om naar het ‘complete plaatje’ in de binnenstad te kijken, met – dus – een goede functiebalans. Meerdere kleine spelers en functies onder één dak, is bijvoorbeeld een goede mix. En niet alleen van die vanzelfsprekende functies, maar bijvoorbeeld ook een nieuwerwetse bieb: een digitaal educatief centrum waar je allemaal nieuwe dingen kunt leren.’

Meedenkende overheid

‘Op het moment dat er een transformatieopgave voor een binnenstad ontstaat, doet dat direct een beroep op (schaarse) gemeentelijke capaciteit, middelen en inzet. Vaak is er op allerlei fronten werk aan de winkel. Vanuit de markt is er veel behoefte aan een ‘meedenkende’ overheid die zo nodig ook – even – buiten de gebaande paden kan ondersteunen en faciliteren. Maar dat is niet niets voor een gemeente. Er is dan ook een grote behoefte aan gespecialiseerde professionals als programmamanagers en transformatiecoaches, die vaak de rol van centrale contactpersoon vervullen voor de initiatiefnemer.’

Verbeeldingskracht

‘Een goede transformatiemanager of -coach weet dat er áltijd dingen uit het verleden spelen. En: die doen er ook toe. Maar ze belemmeren vaak ook, vooral als het gaat om het gezamenlijk vormgeven van een toekomstbeeld voor een binnenstad of centrumgebied. Het is de kunst om als gezamenlijke partijen het verleden achter je te laten en te focussen op de toekomst. Vooruitkijken, perspectief creëren, plannen maken en uitwerken, visualiseren, uitschrijven. Daarvoor moet je wel vrijuit kunnen denken en ‘fantaseren’. Verbeeldingskracht aanboren, is een belangrijke succesfactor. Als de ‘droom’ staat, kun je vervolgens samen kijken wat er praktisch kan worden gerealiseerd. Conflicten hoeven daarbij helemaal niet erg te zijn.  Sterker nog: pijnpunten blootleggen, maakt de verwachtingen over en weer ook helder. Dialoog en goede interactie zijn dus ook belangrijke competenties.’

Mijlpalen vieren

‘Transformeren is vaak ook een lang proces. Na vijf jaar zijn misschien de eerste resultaten zichtbaar. Dat is lang. Des te belangrijker dus dat mijlpalen, hoe klein ook, wel met elkaar worden gevierd en bekrachtigd, anders gaat de energie en aandacht van alle partijen verloren. Niet alleen van vastgoedeigenaren maar ook van gemeenten en ontwikkelaars. Ik zeg altijd: never waste a moment to celebrate!’

In het hart raken

‘Waar ik heel erg in geloof, is mensen écht willen meenemen en in het hart raken. Je kan nog zo’n interessant verhaal hebben, maar als je er niet achter staat of niet in staat bent te luisteren naar degene tegen wie je praat, dan leidt het tot niets. Oprecht, intrinsiek interesse hebben voor en rekening houden met de ander: daar begint alles mee. Wat je aandacht geeft, groeit. Het is ook niet alleen het verhaal dat belangrijk is, maar ook je woordkeuze, de beelden die je gebruikt en de toon en de manier waarop je praat. Pas als én de vastgoedeigenaren én de ondernemers én de gemeente én alle andere belanghebbenden erin geloven en erachter staan, ga je ergens komen.’

Meer weten?

Meer weten over transformeren van binnensteden, bedrijventerreinen en centrumgebieden? Bezoek dan de veranderende stad. Of stuur direct een mail naar Janneke den Ouden van Stad & Co.

*Welkom in de nieuwe Binnenstad was een initiatief van Platform De Nieuwe Winkelstraat (DNWS), gemeente Leiden en centrummanagement Leiden en werd georganiseerd op donderdag 14 april 2022.

Platform De Nieuwe Winkelstraat (DNWS)