Een pleidooi voor slimme locatieprofielen

Een stad in balans begint bij een profiel op maat

Een evenement op een stadsplein. De muziek is net iets harder dan gepland, de toeloop van bezoekers groter dan verwacht. De horeca draait topomzet, het plein bruist van leven. Maar niet iedereen juicht. Omwonenden hebben last van geluid en drukte. En ook hulpdiensten maken zich zorgen over de bereikbaarheid. Wie ruimte wil geven aan levendige plekken, moet ook oog hebben voor de grenzen van leefbaarheid en veiligheid. Dáár komt het locatieprofiel in beeld.

Een locatieprofiel is meer dan een beleidsdocument. Het is een concreet en richtinggevend instrument dat gemeenten helpt te bepalen wat er op een plek wél en niet kan en onder welke voorwaarden. Niet om te beperken, maar juist om mogelijk te maken. Denk aan goed georganiseerde evenementen op plekken die daarvoor geschikt zijn. In Zaanstad werk ik als projectleider aan locatieprofielen, met een team van Stad & Co en Sweco. We merken daar hoe belangrijk het is om per locatie maatwerk te leveren en samen met alle betrokkenen een zorgvuldig participatietraject te doorlopen.

Waarom locatieprofielen juist nu?

De ruimte in steden en dorpen is schaars. Evenementen concurreren met woningbouw, vergroening en de behoefte aan rust. Steeds vaker zoeken gemeenten naar manieren om hierin balans te brengen. In Amsterdam zijn onlangs ruim 70 locatieprofielen opgesteld.

Het gaat om heldere kaders: hoeveel bezoekers, hoeveel geluidsdagen, welke type evenementen zijn hier wenselijk?

-aldus Luuk Appelman, programmamanager bij het Evenementenbureau van de gemeente Amsterdam, tijdens de expertmeeting Licht op Locatieprofielen.

Het nieuwe Amsterdamse evenementenbeleid laat zien hoe locatieprofielen structureel kunnen worden verankerd in het Omgevingsplan. Het resultaat: voorspelbaarheid voor organisatoren, duidelijkheid voor bewoners én bestuurlijke rust.

Van regels naar relatie: locatieprofiel als instrument

Een goed locatieprofiel is meer dan een set spelregels. Het vertelt het verhaal van de plek. Een profiel dat ruimte biedt aan expressie, verbinding en rust is effectiever dan eenzijdige regelgeving.

In steden als Utrecht en Rotterdam werkt dit al. Daar worden locatieprofielen ingezet om bewoners vooraf te informeren over maximale geluidsniveaus, aantallen evenementen en op- en afbouwdagen. Het resultaat: minder ad-hoc protesten, minder juridische procedures, meer vertrouwen.

Of zoals Jasper Poortvliet (Plus One Legal) het tijdens de bijeenkomst treffend verwoordde: “Een goed gemotiveerd locatieprofiel voorkomt dat het juridisch achterafwerk wordt. Het is beter om je afspraken aan de voorkant te maken, dan achteraf te procederen.”

Participatie maakt het verschil

Een krachtig locatieprofiel ontstaat niet achter een bureau. Het is het resultaat van een zorgvuldig proces. Daarvoor is tijd nodig: om belangen te wegen, relaties op te bouwen, onverwachte inzichten ruimte te geven en keuzes scherp te stellen.

In het traject in Zaanstad merken we hoe belangrijk het is om interne afdelingen vroeg te betrekken. Economie, veiligheid, vergunningverlening, ecologie – allemaal kijken ze vanuit hun eigen expertise naar de locatie. Die afstemming kost tijd, maar levert uiteindelijk efficiëntie op.

Ook externe participatie is onmisbaar. Niet alleen om draagvlak te creëren, maar ook om kennis op te halen. Omwonenden weten waar het wringt. Organisatoren begrijpen wat logistiek en praktisch nodig is. Lokale ondernemers zien kansen én risico’s in hoe een plek wordt gebruikt. Goede procesbegeleiding helpt al die perspectieven samen te brengen.

Zoals in de expertmeeting werd gezegd: “Heldere regie brengt efficiëntie – maar dat kan alleen met gedeeld eigenaarschap.”

Leren van locatieprofielen

Locatieprofielen laten zien waar belangen elkaar raken of juist botsen. Hoe geef je ruimte voor evenementen én vergroening? Hoe bescherm je nachtrust zonder culturele diversiteit te verliezen? Het antwoord is bijna nooit zwart-wit. Het vraagt om balans. Of zoals Heko Scheltema (Vereniging Evenementen Utrecht) het zei: “Evenementen zijn geen last, maar een lust – mits ze goed worden ingepast.”

Goede locatieprofielen maken die inpassing mogelijk. Op voorwaarde dat ze zorgvuldig zijn opgesteld, goed zijn afgestemd op ander beleid (zoals het Omgevingsplan en de evenementenvisie), en oog hebben voor ecologie, geluid en hersteltijd.

Zeven inzichten uit de expertmeeting die Stad & Co en Sweco samen organiseerden

• Begin met visie. Wat dragen evenementen bij aan de plek?
• Denk lokaal. Vermijd standaardsnormen; kijk naar de context van de plek.
• Stem intern af. Betrek collega’s uit alle relevante domeinen.
• Onderbouw goed. Geluid en ecologie vragen om stevig onderzoek.
• Verbind bewoners en makers. Leefbaarheid en levendigheid kunnen samengaan.
• Gun het proces tijd. Draagvlak vraagt om goede procesbegeleiding.
• Durf te verkennen. Zie het profiel ook als kans voor tijdelijke cultuur of sport.

Tot slot

Bij Stad & Co geloven we dat steden en dorpen plekken zijn van ontmoeting, beleving én rust. Locatieprofielen helpen om die balans te vinden.

Wilt u aan de slag met locatieprofielen in uw gemeente? Of sparren over het proces? Neem gerust contact met Catherine op, via catherine@stadenco.nl – ze denkt graag met u mee.

NDSM-Werf in Amsterdam