Nu hun onderzoek bij zeven friettenten in Eindhoven is afgerond, delen Niels van Maaren (Fontys) en Nicole (Stad & Co) hun belangrijkste inzichten. Ook Mirjan Kanters van de gemeente Eindhoven vertelt hoe zij aankijkt tegen deze aanpak. 

Frietje met onderzoek  

In februari 2022 startte onderzoeker Niels van Maaren samen met collega’s, studenten van Fontys Hogeschool Eindhoven en Stad & Co het project Frietje met onderzoek. Het project is uitgevoerd in opdracht van de gemeente Eindhoven die meer inzicht wilde in wat er leeft en speelt in buurten. Het onderzoeksteam ging op zoek naar sociale knooppunten en kwam uit bij friettenten; verzamelplekken van ‘geluiden uit de stad’. Hier spraken Niels en Nicole uitgebreid met Eindhovenaren over hun buurt.  

Waarom naar de friettent? 

Niels: ‘Met het verdwijnen van buurtwinkels, postkantoren en slijterijen, zijn er nog maar weinig plekken waar mensen tijd nemen voor een praatje. De friettent – sociaal knooppunt in veel buurten – staat echter nog altijd fier overeind. Een goede plek dus om ons oor te luisteren te leggen.’ Mirjan vult aan: ‘De snackbar is een vertrouwde en veilige plek voor mensen. Daarmee kan de drempel lager zijn om mee te praten over de stad. Heel anders dan naar een door de gemeente georganiseerde inspraakavond komen.’ 

Hoe kregen jullie mensen aan de praat? 

‘Terwijl mensen op hun bestelling wachtten, maakten we heel laagdrempelig contact. Als we in gesprek waren, vroegen we ze een schatkaart te tekenen met belangrijke en waardevolle dingen in hun buurt. Ook lieten we ze met een dobbelsteen gooien om een vraag te selecteren, zoals: ‘Als je een dag onzichtbaar zou zijn, wat zou je dan doen voor de buurt?’ Mirjan:

Heel verfrissend om een gesprek op basis van positieve waarden in te steken. Dat sommige mensen hun frietje hiervoor koud lieten worden, geeft wel aan hoe graag ze het over hun buurt wilden hebben. 

Wie kom je zoal tegen bij de friettent? 

Nicole: ‘Allerlei mensen: studenten, ouders met kinderen, schooljuffen- of meesters, bouwvakkers, voetbalteams, hondenuitlaters. Maar ook ouderen die er dagelijks een kopje koffie drinken.’ 

En wat waren dan die schatten? 

Niels: We kregen de meest uiteenlopende en verrassende antwoorden op de vraag wat mensen van waarde vinden in hun buurt. Van fysieke plekken zoals een fontein of park, tot specifieke mensen uit de buurt zoals ‘ons moeder’. Prachtig hoe snel mensen persoonlijke verhalen met ons deelden!’ Nicole vult aan: ‘Ik vond het opvallend om van meerdere jongeren te horen dat ze het bos of park in hun wijk zo kunnen waarderen. Ook viel op dat sommige mensen zich echt zorgen maken over de toekomst van hun buurt, bijvoorbeeld vanwege de opgave om oudere huizen te verduurzamen of omdat ze buurtcentra missen.’  

Kun je deze aanpak in het hele land toepassen? 

Nicole: ‘Absoluut! De methode leent zich goed voor het ophalen van wat er zoal speelt en leeft in iedere buurt. Het sterke is dat je spelenderwijs en écht open in gesprek gaat: community-up. Waak er dus voor om niet alsnog met een enquête met meerkeuzevragen de friettent binnen te lopen.’ Mirjan: ‘Het is ontzettend waardevol om zo geluiden op te halen die je anders niet of nauwelijks hoort. Voor gebiedscoördinatoren ook goed om een lijntje met de lokale friettent te onderhouden.’ 

En heeft de buurt ook iets aan jullie onderzoek?